Laatste periode Marokko, of toch niet!

13 november, Vanochtend het reisblog  bijgewerkt en verstuurd, het zal wel een van de laatste uit Marokko zijn.  Daarna vertrekken we vanuit Oued Laou naar Ouezzane (spreek uit Wazzan). Het is niet al te ver rijden en we nemen de route door het Rifgebergte die we al  eerder hebben gehad. Wonderschoon, in tegenstelling tot een maand geleden ligt er nu water in de rivier en ook het land is nat. We zien weer veel prachtige mensen en er wordt veel op het land gewerkt. We zijn rond half 2 in Ouezzzane op een camping bij een motel. Prima vertoeven, een leuke ontvangst en voor Marokkaanse begrippen is het er goed schoon. Als we gaan eten in het motel krijgen we 20 % korting op het menu (ipv 100 DH per persoon 80 DH = samen 14,40 Euro), dat doen we dus. Frank heeft vanmiddag zijn band gelapt, deze was al een tijdje wat slapjes, maar nu echt lek. Daarna fietst hij naar het dorp, hij zal daar even rondneuzen en kijken of er ook verjaardagskaarten zijn voor de tweeling. Hij kon niets vinden, morgen maar even verder kijken. Wel zag hij allemaal winkels voor een rubberen ringetje  voor de kraan, maar hij had het kapotte ringetje niet bij zich! Ik heb me heerlijk vermaakt in het zonnetje, die hadden we een paar dagen gemist.  Hebben heerlijk gegeten en zoals in onze campingfuhrer Marokko is gemeld, krijgen we grote porties.

Ouazzane, (وزان) is een stad in het noordwesten van Marokko, Het is de hoofdstad van de provincie Ouezanne. De oorsprong van de stad  blijft onzeker en verward. Sommige sporen komen uit de Romeinse tijd, maar niets is bevestigd  Dit is een van de weinige oude steden die niet wordt omringd door wallen, geen gekanteelde muren en versterkte poorten heeft, zoals  elders in Marokko.

!4 november, Worden wakker met een heerlijk blauwe lucht, ontbijten met een gratis broodje en een kopje koffie  in het zonnetje. Na het douchen vertrekken we naar Volubilis, een Romeinse opgraving. Een leuke tocht van 100 km. Komen aan bij  een in onze gids aanbevolen plek. Staan nu aan de weg tegenover een auberge met uitzicht op de opgraving. Als je daar gaat eten sta je gratis! Na aankomst hebben we eerst een kopje thee gedronken met een broodje. Daarna gaan we aan de wandel naar de opgraving. Onderweg krijgt Frank les in ploegen van een tachtigjarige man, twee ezels voor de ploeg en hobbelen maar. Het viel Frank echter wel tegen, hij is meer van de trekker. Kopen een toegangskaartje van 0,80 eurocent pp en vertoeven zo’n 4 uur in de oude Romeinse stad. Prachtig en fascinerend om te zien met mooie mozaïeken. Via skype laten we het ook aan onze kleinkinderen en ma zien. Alleen Sem was niet thuis, hij miste het dus. Jammer, volgende keer beter, maar we sturen foto’s naar hem.  Mees en Caro hadden het net die ochtend op school over de Romeinen gehad, dit kwam dus goed uit. Teun liet zien dat hij ballonnen had opgeblazen voor ons met steentjes er in en onze namen er op.  Hij laat ze vliegen en wij kijken er naar uit!  Kunnen vanavond geen foto’s naar Sem versturen, want de internet verbinding valt steeds uit,  Morgen dus maar.

Volubilis was een Romeinse nederzetting in het noorden van het huidige Marokko. Vermoedelijk is de stad gebouwd op de resten van een eerdere stad van de Carthagers uit de 3e eeuw voor Chr. Het was het bestuurlijke centrum voor dit deel van Romeins Afrika. In de vruchtbare regio werd grootschalig graan verbouwd en geëxporteerd naar Rome. In Volubilis vonden ook de contacten plaats tussen de Berber stammen en de Romeinen. De Romeinen zijn er nooit in geslaagd deze stammen te onderwerpen. Wanneer dat wederzijds voordeel opleverde werkten de Berbers met de Romeinen samen.Anders dan in het geval van veel andere Romeinse steden werd Volubilis niet verlaten nadat de Romeinen in de 3e eeuw hun steunpunten in dit deel van Afrika waren kwijtgeraakt. Het Latijn bleef nog eeuwenlang in gebruik en werd pas door de Arabische opmars aan het einde van de 7e eeuw verdrongen.Gedurende een periode van 1000 jaar bleven er mensen in Volubilis wonen. De stad werd pas in de 18e eeuw verlaten om te worden afgebroken en bouwmateriaal te leveren voor de constructie van de paleizen van Moulay Ismael in het nabijgelegen Meknes. Als deze afbraak niet had plaatsgevonden dan was Volubilis misschien een van de best bewaarde Romeinse locaties geweest. Desondanks zijn de ruïnes in goede staat en bevinden zo’n 30 Mozaieken van hoge kwaliteit zich nog op hun originele plaats. In 1997 is Volubilis toegevoegd aan de Unesco Werelderfgoedlijst. Dichtbij Volubilis ligt het stadje Moulay Idriss. Dit stadje is vanaf Volubilis te zien.

15 november, gaan Moulay Idriss bekijken. Een mooi stadje, met prachtige panorama’s. Een paar uurtjes zijn dan zo weg. Halen bij de Marjane onze laatste boodschapjes en staan nu op een camping en versturen zo een paar Volubilisfoto’s naar Sem. Vragen JP om bloemen te verzorgen voor Tineke, ze is morgen jarig. Hij doet dit en we krijgen een bevestiging van de bloemenzaak.

De heilige stad Moulay Idriss werd jarenlang als een ‘no-go area' voor toeristen beschouwd. Lokale gidsen adviseren niet-moslims om de stad voor zonsondergang te verlaten, onder het voorwendsel dat ze niet welkom zouden zijn om er de nacht door te brengen. Maar dat strookt niet met de waarheid en deze misvatting heeft ervoor gezorgd dat de stad nooit uit de schaduw van toerisitische centra als Fez en Rabat is geraakt.De lokale burgemeester spreekt in dat verband van ‘een regelrechte catastrofe'; maar voor de beter geïnformeerde bezoekers is dat eerder een zegen. Moulay Idriss ligt verborgen aan de voet van het Atlasgebergte, ten noorden van de Marokkaanse stad Meknes. De door toeristen amper bezochte stad is vernoemd naar de sultan Moulay Idriss en onderging de laatste honderden jaren amper veranderingen. De enige luchtvervuiling komt er vanuit de oven van een lokale bakker; de lucht is vervuld van de geur van rijpe olijven en dadels.De stad ligt tussen twee bergpieken, wat voor een natuurlijk amfitheater zorgt wanneer de luidsprekers de gebedstijd aankondigen. De steile straten en dooreengegooide gebouwen maken elke 21^e-eeuwse commerciële activiteit nagenoeg onmogelijk. Ezels zijn er dan ook vandaag nog het belangrijkste transportmiddel. De verkenning van dit aderachtig stratennetwerk blijft een ware lust, waarin niemand je stoort. (Probeer dat maar 's in Fez). Het leven in de stad speelt zich voornamelijk af op een groot plein aan de voet van de berg of op de plaatselijke markt. Wandelaars en bergbeklimmers kunnen er kiezen uit talrijke uitstappen. Moulay Idriss kreeg de bijnaam ‘het Mekka van de arme man', omdat tienduizenden pelgrims er in augustus neerstrijken.  (5 keer een pelgrimstocht naar Moulay Idriss staat gelijk aan 1 keer Mekka) Niet-moslims hebben geen toegang tot de moskees en minaretten, maar wie de berg opklimt geniet een verbluffend zicht op alle moskees in de stad. Ook de geruineerde oud-Romeinse stad Volubilis komt dan uit het niets tevoorschijn.

16 november, Hoera Tineke wordt 65 jaar, AOW dus. Wij bellen haar om haar met dit “heuglijke”feit te feliciteren. Over een tussendoorweggetje met veel hobbels, kuilen, water, bananenplantages en veel armoede. De dorpjes bestaan uit krotten en het ziet er allemaal vies uit. Het wemelt er van de kinderen en wij delen daar onze laatste pennen, viltstiften, poppetjes etc. uit. Als je het auto raampje open doet en de kinderen zien dat je iets hebt, komen ze in hordes op je af en klimmen bijna door het raampje de auto in! Gelukkig is er dan altijd wel een oudere in de buurt die het krijgt en dan verdeelt.  Wij hobbelen en zigzaggen verder naar Larache en doen een dag over 110 km! We vinden daar al snel het Air de Repos de Larache. Dit kampement is opgezet door de bootmaatschappij Comarit en een aantal Marokkanen voor Marokkanen die vanuit Europa via Tanger Marokko binnenkomen. Dit is dan de eerste overnachting en daarna  kunnen ze verder het land in naar plaats van bestemming. Er is een grote tent waar een restaurant in zit, een verpleegkundige post, een tentmoskee en een ticketverkoop voor de boot naar Spanje.  Het is er druk met vooral Marokkanen, maar ook veel  campers  met overlanders. We hebben contact met twee Belgische stellen die Marokko nog in gaan, zij doen dit al voor de zesde keer. We eten in het tentrestaurant, een soort lopend buffet, maar  erg lekker! Morgen gaan we Larache bekijken, het moet een mooie stad zijn!

17 november, de hele nacht regen, regen en nog eens regen. Ook bij het opstaan is het nog steeds regen! We kijken op weeronline en zien dat het slecht blijft in het noorden van Marokko en dat het weer  in Spanje en Portugal ook slecht is. In Portugal aan de Algarve is zelfs een tornado geweest met gewonden. Wij gaan in overleg over wat we verder gaan doen. Eigenlijk hebben we de maand Senegal/Gambia nog over en om die tijd in Spanje en Portugal door te brengen lokt ons beiden niet zo. We zetten de voor en nadelen van alles op een rijtje en besluiten  om Marokko weer in te gaan. Allebei  zien we dat helemaal zitten. Er zijn nog plekken genoeg die we nog niet hebben bezocht. Pakken gelijk in, laten de regen achter ons en vertrekken. Om even snel terug naar het zuiden te gaan pakken we de snelweg.  We zijn nu even onder Casablanca in El Jadida. We blijven hier 2 nachten, doen het nu lekker rustig aan.

El Jadida (الجديدة) is een havenstad aan de Atlantische kust van Marokko, in de gelijknamige provincie El Jadida.  In 1502 werd El Jadida ingenomen door de Portugezen, die het na 1541 als enige bezette stad in Marokko behielden. De Portugezen noemden de stad Mazagan. Herhaaldelijk werd de stad belegerd door de Marokkanen. Uiteindelijk kwam El Jadida in 1769 in Marokkaanse handen. Het oude Portugese fort, waar de stad omheen is gebouwd, is nog steeds gratis te bezoeken.In 2004 werd het historische centrum van de stad door Unesco tot werelderfgoed verklaard.

18 november, vandaag hebben we in eerste instantie een luie dag. We slapen lekker uit, ontbijten en maken een beetje schoon. In de loop van de middag wandelen we het stadje in. We lopen langs de boulevard naar de Portugese medina en wandelen over de stadsmuur. Daarna bezoeken we de souk en zien daar weer de vreemdste dingen, zoals gekookte schapen/geitenkoppen op een rijtje! Er zijn gigantisch veel fruitstalletjes met vooral mandarijnen en banaantjes. Drinken een bakje koffie op een terras. Voor het terras zit een oude sigarettenverkoper, hij verkoopt sigaretten per stuk. Wat ze kosten weten we niet en hebben we ook niet gevraagd maar hem gewoon 2 DH gegeven.  Onderweg waren er ook veel kinderen tot een jaar of tien, die met een soort vaas stonden te bedelen om geld. We hebben 1 keer wat gegeven, maar daarna niet meer. Ze bleven maar komen, maar zagen er niet arm uit. Terug op de camping kunnen we nog even lekker buiten zitten. PS, de Belgen uit Larache staan ook hier bij ons.